II Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy
im. Henryka Wieniawskiego
Poznań, 5-16 XII 1952 r.

Zobacz film dokumentalny o konkursie:

To był po prostu szczęśliwy los! Późnym latem 1952 r. załamały się przygotowania do wznowienia po II wojnie światowej w Warszawie Międzynarodowego Konkursu im. H. Wieniawskiego. Najzwyczajniej — nie było go gdzie odbyć. Kilka mniej zniszczonych miast, momentalnie zadeklarowało pomoc. Oferta, wyznaczonego wcześniej przewodniczącego jury Tadeusza Szeligowskiego, mieszkającego w Poznaniu, zapewne przeważyła. 23 września władze wojewódzkie podjęły stosowną uchwałę i skierowały do ministra kultury i sztuki pismo z prośbą, by zechciał „przychylić się do propozycji, zgłoszonej w imieniu społeczeństwa poznańskiego...”. 11 listopada minister wreszcie zechciał i poinformował, iż wyznaczył Poznań na „s t a ł ą siedzibę międzynarodowych konkursów skrzypcowych...”, co nie oznaczało, że sam rezygnował z roli ich gospodarza absolutnego. W ministerstwie działał Sekretariat Konkursu, a w Poznaniu utworzono jedynie jego Biuro. Zgodę na udostępnienie Konkursowi, obok auli uniwersyteckiej, także sali im. Lubrańskiego, musiała dać wiceminister szkolnictwa wyższego. Godzinami debatowano w stolicy, jak udekorować Poznań na to święto, kto będzie oprowadzał cudzoziemców i co im pokazać oraz gdzie w pomieszczeniu obrad jury umieścić „kiosk z ekspresem kawowym i słodyczami”. Tymczasem z dnia na dzień topniała lista zgłoszeń na Konkurs. „Kraje kapitalistyczne odmawiają udziału w Konkursie — informowało Ministerstwo Spraw Zagranicznych — podając przyczyny błahe, poza którymi kryją się przyczyny zasadnicze”. Jakie? O tym nie ma wzmianki w protokóle Sekretariatu. Za to dalej dowiadujemy się, iż „wobec powyższego jury Konkursu będzie się składać z przedstawicieli krajów demokracji ludowych”. Zalecono też, by zaprosić gości spośród „postępowych krytyków i muzykologów z Anglii, Francji, Włoch, Szwecji, Belgii i Niemiec...” Zachód nie tyle zbojkotował, co zignorował tego typu zaproszenia. Mimo oficjalnego zgłoszenia np. trójki Amerykanów z Sydneyem Harthem (!), nikt z nich nie przyjechał. Nawet Bułgarzy chcieli odwołać udział, tłumacząc się „różnicami klimatycznymi, które mogą mieć wpływ na instrumenty”.

Na szczęście w Poznaniu nie tracono głowy. Skupiony wokół Biura, kierowanego przez dyrektora Filharmonii Zdzisława Śliwińskiego, zespół ludzi — z zapałem i fachowo szykował wszystko, co trzeba na przyjęcie Konkursu. Zainteresowanie melomanów przechodziło najśmielsze oczekiwania. Intensywnie ćwiczyła orkiestra pod batutami Stanisława Wisłockiego i Jana Krenza. Czyszczono aulę i doposażano stary hotel „Bazar”, w którym niestety brakowało nie tylko łazienek, ale też nie było ani jednego radia (!).

W nocy z 2 na 3 grudnia 1952 r., pociąg specjalny z Warszawy, przywiózł na Dworzec Główny uczestników, jurorów i centralny sztab organizacyjny II Konkursu Wieniawskiego. Konkursu, którego już stąd nie wypuszczono. Jest wartością — jedną z najważniejszych — narodowej kultury, służy całemu muzycznemu światu, a pięknie rozbudowany i rozwinięty przez poznaniaków — stanowi chlubę i wizytówkę miasta.

źródło: R. Połczyński, Da Capo. 75 lat Międzynarodowych Konkursów im. Henryka Wieniawskiego

Przeczytaj o II Konkursie (PDF, 748 KB) >   

 Plakat drugiej edycji konkursu, proj. A. Sopoćko.

JURY

Tadeusz Szeligowski – Polska (przewodniczący)

Jacques Thibaud – Francja (członek honorowy)
Władimir Awramow – Bułgaria
Grażyna Bacewicz – Polska
Gerhard Bosse – NRD
Dmitrij Cyganow – ZSRR (wiceprzewodniczący)
František Daniel – Czechosłowacja
Irena Dubiska – Polska
André Gertler – Belgia
Zdzisław Górzyński – Polska
Zdzisław Jahnke – Polska
Józef Jarzębski – Polska
Helene Jourdan–Morhange – Francja
Grigorij Orwid – ZSRR
Eugenia Umińska – Polska
Oscar Wagner – Austria
Tadeusz Wroński – Polska (sekretarz)
Eda Zathureczky – Węgry (wiceprzewodniczący)

 LAUREACI

I nagroda: Igor OJSTRACH - ZSRR
II nagroda: Julian SITKOWIECKI - ZSRR; Wanda WIŁKOMIRSKA - Polska
III nagroda: Blanche TARJUS - Francja, Marina JASZWILI - ZSRR, Olga PARCHOMIENKO - ZSRR
IV nagroda: Emil KAMILAROW – Bułgaria, Edward STATKIEWICZ - Polska, Igor IWANOW - Polska, Henryk PALULIS - Polska
V nagroda: Csaba BOKAY - Węgry

Wyróżnienia: 

Marta Hidy (Węgry); Ladislav Jásek (Czechosłowacja); Homi Kanga (Indie); Kalman Banyák (Węgry)

PROGRAM KONKURSU

ETAP I
1. J. S. Bach - Grave i Fuga z Sonaty a-moll na skrzypce solo
2. H. Wieniawski - Koncert d-moll op. 22 (I część z fortepianem)
3. H. Wieniawski - jeden z kaprysów z L'Ecole Moderne op. 10 (od 1 do 8 włącznie)
4. K. Lipiński - jeden z Kaprysów
5. K. Szymanowski - do wyboru spośród: Nokturn- Tarantella, Fontanna Aretuzy, Harnasie (taniec chłopski)
6. Jeden utwór do wyboru spośród:
A. Zarzycki - Mazurek G-dur
H. Wieniawski - Polonez A-dur op. 21, Polonez D-dur op. 4, Scherzo- Tarantella op. 16
7. Jeden utwór do wyboru spośród:
A. Andrzejowski - Burleska
R. Statkowski - Krakowiak
G. Bacewicz - Kaprys polski (na skrzypce solo)
S. Wiechowicz - Mazurek
A. Malawski - Mazurek, Burleska

ETAP II
Jeden utwór do wyboru spośród następujących:
H. Wieniawski - Koncert skrzypcowy d-moll op. 22
M. Karłowicz - Koncert skrzypcowy op. 8
K. Szymanowski - I Koncert skrzypcowy op. 35, II Koncert skrzypcowy op. 61