I Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy
im. Henryka Wieniawskiego
Warszawa, 3-16 III 1935 r.

Zobacz film dokumentalny o konkursie:

Półtora roku pracowali — skupieni głównie w Warszawskim Towarzystwie Muzycznym — organizatorzy I Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego, nad urzeczywistnieniem pomysłu swego prezesa Adama Wieniawskiego. Bratanek kompozytora i wirtuoza, jednej z największych indywidualności artystycznych swej epoki, miał już za sobą doświadczenia w organizacji tego typu przedsięwzięć. Jego zasługą była druga, bardzo udana, edycja Konkursu Chopinowskiego w 1932 r. (pierwszy odbył się w 1927 r.). Zapewne tuż po jej zakończeniu, dyrektor stołecznej Wyższej Szkoły Muzycznej powziął myśl stworzenia w Polsce kolejnej platformy konfrontacji ze światem, tym razem dla skrzypków. Rok 1935 — setna rocznica urodzin słynnego stryja — był ku temu wprost idealną okazją. Wieść o nowej inicjatywie rozeszła się — jak na owe czasy — błyskawicznie. Zarazem wsparli ją — swymi autorytetami i państwową kasą — najwyżsi dostojnicy w kraju z prezydentem RP na czele. Zapowiedź ufundowania przez nich wysokich nagród pieniężnych, na pewno powiększyła lawinę zgłoszeń na Konkurs. Nawet rząd francuski, jakby przeczuwając rezultaty rywalizacji (!), wyznaczył sporą premię w narodowej walucie, jeśli zdobywcami czołowych miejsc okazaliby się jego rodacy.

Co wszakże ważniejsze, Konkurs Wieniawskiego od pierwszej chwili „ustalił niezłomność pewnej prawdy — jak pisał sprawozdawca „Kurjera Warszawskiego”. — Niezależnie od tak rozpowszechnionego obecnie dążenia do wszelkiej «standaryzacji», nawet przejawów ducha ludzkiego, można było stwierdzić, ku wielkiej radości, że jednak za najpierwszą rację bytowania artystycznego uważa się to, co jest owocem oryginalności, co idzie ze świata jednostki silnej, świadomej swego czynu, potężnej mocą swego serca. Właśnie dlatego palma pierwszeństwa na konkursie przypadła skrzypaczce francuskiej, Ginette Neveu. Chociaż ma ona lat 15, sztuka jej — w swej treści i formie — sięga poziomu doskonałości”. A w innym miejscu, ten sam autor zauważył: „Konkurs Wieniawskiego nie tylko wyostrzył wzrok niejednemu z uczestników i skrzydeł mu dodał do dalszych lotów artystycznych, ale pobudził jednocześnie wielu naszych specjalistów — nauczycieli do rozmyślań nad dalszym formowaniem sztuki skrzypcowej młodzieży, do rozważań na temat obecnie panujących na szerokim świecie kierunków pedagogiki wiolinistycznej, do ustalenia w sobie opinji dokąd, jeżeli okazja się nadarzy, kierować swych wychowanków, po ukończeniu przez nich studiów w kraju...”

Historia — swoimi okrutnymi wyrokami — wkrótce uniemożliwiła sprawdzenie skuteczności tych pięknych przesłań. Bohaterka premierowego turnieju, też niestety nie zdążyła obdarzyć świata genialnością swego talentu. Gdy parę dni po warszawskim triumfie, 27 marca 1935 r. w auli Uniwersytetu Poznańskiego, Ginette Neveu znów wzbudziła zachwyt melomanów, nikomu w głowie nie mieściło się, że na ciąg dalszy emocjonującej przygody z muzyką Wieniawskiego, przyjdzie nam długo czekać i że potoczy się ona kiedyś właśnie na tej estradzie!

źródło: R. Połczyński, Da Capo. 75 lat Międzynarodowych Konkursów im. Henryka Wieniawskiego

Przeczytaj o I Konkursie (PDF, 748 KB) >    

Broszura pierwszej edycji konkursu. PDF (2,66 MB)

JURY

Adam Wieniawski – Polska (przewodniczący)

Leopold Binental – Polska
Gabriel Bouillon – Francja
Irena Dubiska – Polska (sekretarz)
Jan Dworakowski – Polska
Grzegorz Fitelberg – Polska
Alicja Hakowska – Polska
Vaclav Humel – Jugosławia
Sven Kjellström – Szwecja
Wacław Kochański – Polska (wiceprzewodniczący)
Georg Kulenkampff – Niemcy
Bronisław Lewenstein – Polska
Mieczysław Michałowicz – Polska
Eugeniusz Morawski – Polska
Peder Möller – Dania
Heinrich Neuhaus – ZSRR
Arveds Noritis – Łotwa
Józef Ozimiński – Polska
Jan Paulsen – Estonia
Oscar Studer – Szwajcaria
Mieczysław Szaleski – Polska

LAUREACI

I nagroda: Ginette NEVEU – Francja
II nagroda: Dawid OJSTRACH – ZSRR
III nagroda: Henry TEMIANKA – Wielka Brytania
IV nagroda: Boris GOLDSTEIN – ZSRR
V nagroda: Ljerko SPILLER – Jugosławia
VI nagroda: Mary Luisa SARDO – Włochy
VII nagroda: Ida HAENDEL – Polska
VIII nagroda: Hubert ANTON – Estonia
IX nagroda: Bronisław GIMPEL – Polska

Dyplomy honorowe:

Tamas Magyar (Węgry); Józef Chasyd (Polska); Grażyna Bacewicz (Polska); José Figuéroa (USA); Antonio Abussi (Włochy); Wacław Niemczyk (Polska); Jaime Kachiro (USA); Lorand Fenyves (Węgry); Mieczysław Szwalbe (Polska); Fryderyk Herman (Polska); Alessandro Bottero (Włochy); Stanisław Tawrosiewicz (Polska); Maurice Elkan (Francja); Tamara Pelei-Mrozowicz (Francja); Zsigmond Gáspar (Węgry)

PROGRAM KONKURSU

ETAP I
1. J. S. Bach - utwór solowy lub z towarzyszeniem fortepianu (do 12 minut)
2. H. Wieniawski - dowolna etiuda solowa z „L'Ecole Moderne”; jeden z Polonezów;
do wyboru „Tarantella”, „Valse –Caprice” lub jeden z Mazurków
3. Utwór nowoczesny lub romantyczny znanego kompozytora (do 10 minut)

ETAP II
H. Wieniawski - Koncert skrzypcowy d-moll op. 22 lub fis-moll op. 14: części I i II lub części II i III