V Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy
im. Henryka Wieniawskiego
Poznań, 4-19 XI 1967 r.
Zobacz film dokumentalny o konkursie:
Polak zwycięzcą!”, „Triumf polskiej szkoły”, „Polskie skrzypce...” Entuzjastycznymi tytułami gazety kwitowały V Konkurs Wieniawskiego. Pierwszy raz na najwyższym podium stanął szesnastoletni Piotr Janowski z Grudziądza, uczeń Ireny Dubiskiej. Wielka artystka, otoczona omal legendą, uradowana sukcesem, lecz zarazem wiedziona doświadczeniem, skomentowała krótko: „czeka nas jeszcze praca [...], myślę że Piotr zdaje sobie z tego sprawę”. Wiemy, iż wkrótce osiadły za oceanem skrzypek, który dopiero po 30 latach znów zagrał w Poznaniu, dobrze zapamiętał słowa swej maestry. Nie zmarnował czasu... Żył jednak chyba zbyt szybko i zbyt intensywnie. W wieku zaledwie 57 lat artysta zmarł w Londynie 6 grudnia 2008 r.
Z trzecią nagrodą wyjechała wówczas z Poznania osiemnastoletnia Kaja Danczowska, z szóstą — dwudziestoletni Michał Grabarczyk, dotąd ciągle aktywni zarówno na estradach, jak i w swoich — już od dawna profesorskich — klasach krajowych uczelni. Pamiętamy zarazem, iż ów piąty turniej otwierał Koncertem Paganiniego Konstanty Andrzej Kulka z jeszcze ciepłym dyplomem złotego medalisty słynnego konkursu Radia Niemieckiego w Monachium. „Tak byłem wzruszony jego grą — mówił potem Henryk Szeryng (debiutował w jury Konkursu Wieniawskiego), że natychmiast wysłałem telegram do mego impresario, aby się nim zainteresował. Od wielu lat nie słyszałem skrzypka o takim talencie...” Dlaczego nie bierze udziału w Konkursie Wieniawskiego? — pytali niektórzy.
Wiceprzewodniczący jury Henri Gagnebin, szwajcarski kompozytor, ówczesny prezydent Światowej Federacji Międzynarodowych Konkursów Muzycznych w Genewie, też nie szczędził komplementów. Nie mógł się nadziwić, że aż jedenaścioro polskich skrzypków przystąpiło do turnieju. „Bardzo nieliczne kraje mogą sobie pozwolić na taki wyczyn. Świadczy to o dużych walorach polskiej szkoły skrzypcowej i talentach w narodzie polskim” — stwierdził w jednym z wywiadów prasowych.
Do chóru zachwytów, po części kierowanych również pod adresem gospodarzy konkursu, przyłączyła się także Grażyna Bacewicz, szefująca zespołowi jurorów. „Nasza ekipa na Konkurs Wieniawskiego mogła być dwukrotnie większa — oznajmiła, przy czym nie odbiłoby się to ujemnie na poziomie wykonawczym tej imprezy...” Gdy jednak dziennikarz spytał: dlaczego tak mało cudzoziemców uczestniczyło w konkursie, kompozytorka bardzo rzeczowo sformułowała diagnozę: „przede wszystkim należy zwiększyć reklamę Konkursów Wieniawskiego — dowodziła. — Są one bowiem zwłaszcza w krajach pozaeuropejskich mało znane. Niektóre z nich jak np. Japonia tradycyjnie już interesują się polską kulturą i z pewnością wzięłyby udział w konkursie. Widzimy też konieczność pewnych zmian repertuarowych w programie utworów przeznaczonych do wyboru kandydatów. Programy konkursów winny być zresztą kolportowane przez nasze placówki kulturalne za granicą co najmniej na dwa lata przed rozpoczęciem imprezy”.
Święte słowa — chciałoby się powiedzieć. W zespole poznańskiego Towarzystwa im. Henryka Wieniawskiego, odpowiedzialnym za przygotowanie kolejnych edycji konkursów, są od dawna oczywistością. 40 lat temu stanowiły bardzo dobrą radę, którą wzięto sobie do serca. Na rezultaty trzeba było trochę poczekać.
źródło: R. Połczyński, Da Capo. 75 lat Międzynarodowych Konkursów im. Henryka Wieniawskiego
Przeczytaj o V Konkursie (PDF, 748 KB) >
Plakat piątej edycji konkursu.
JURY
Grażyna Bacewicz – Polska (przewodnicząca)
Irena Dubiska – Polska
Jean Fournier – Francja
Henri Gagnebin – Szwajcaria (wiceprzewodniczący)
Tibor Gašparek – Czechosłowacja
Ionel Geanta – Rumunia
Josef Gingold – USA
Frederick Grinke – Wielka Brytania
Jurij Jankielewicz – ZSRR (wiceprzewodniczący)
Emil Kamilarow – Bułgaria
Bela Katona – Węgry
Egon Morbitzer – NRD
Remy Principe – Włochy
Edward Statkiewicz – Polska (sekretarz)
Henryk Szeryng – Meksyk
Eugenia Umińska – Polska
Tadeusz Wroński - Polska
LAUREACI
I nagroda: Piotr JANOWSKI - Polska
II nagroda: Michaił BEZWIERCHNYJ - ZSRR
III nagroda: Kaja DANCZOWSKA – Polska
IV nagroda: Eduard TATEWOSJAN – ZSRR
V nagroda: Anatolij MIELNIKOW - ZSRR
VI nagroda: Michał GRABARCZYK – Polska, Minczo MINCZEW – Bułgaria
Wyróżnienia:
Maria Brylanka (Polska); Ginka Giczkowa (Bułgaria); Małgorzata Błażejewska (Polska)
PROGRAM KONKURSU
ETAP I
1. J. S. Bach - Largo i Allegro assai (cz. 3 i 4) z Sonaty C-dur
2. H. Wieniawski - jeden z Koncertów: d-moll op. 22 lub fis-moll op. 14 z towarzyszeniem fortepianu
(kandydaci wykonają dwie części koncertu wybrane drogą losowania)
ETAP II
1. F. S. Geminiani (Corti) - Sonata na skrzypce solo B-dur
2. H. Wieniawski - jeden z Kaprysów z op. 10: 2, 3, 4, 5, 6, 7
3. N. Paganini - Kaprys nr 24 lub Campanella
4. H. Wieniawski - Polonez D-dur op. 4 lub Polonez A-dur op. 21
5. Jeden spośród następujących utworów:
G. Bacewicz - Sonata na skrzypce solo
P. Czajkowski - Walc-scherzo
M. Kabelač - Ballata
F. Kreisler - Recitativo et Scherzo- Caprice
J. Martinon - Sonatina nr 5 na skrzypce solo
C. Saint-Saëns - Etiuda w formie walca
M. Spisak - Improvizatione
J. Suk - 4 utwory
A. Szałowski - Suita
K. Szymanowski - Nokturn i Tarantella op. 28
H. Wieniawski - Scherzo- Tarantella op. 16
E. Ysaÿe - Sonata nr 6 E-dur na skrzypce solo
ETAP III
1. Utwór (ok. 10 min.), nagrodzony na III Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim im. H. Wieniawskiego w 1966 roku,
z towarzyszeniem zespołu kameralnego; lub (gdyby nagrody nie przyznano) ta część/części koncertu H. Wieniawskiego
d-moll lub fis-moll, których uczestnik nie grał w I etapie
2. K. Szymanowski - I lub II Koncert skrzypcowy do wyboru
