VIII Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy
im. Henryka Wieniawskiego
Poznań, 10-25 X 1981 r.
Zobacz film dokumentalny o konkursie:
Znów szczęśliwy los zadecydował o dalszym ciągu 70-letniej historii Konkursów Wieniawskiego. W zwyczajowym cyklu pięcioletnim, ich ósma edycja wypadała na 1982 r. Tymczasem w kręgach zbliżonych do organizatorów dwóch wtedy polskich międzynarodowych turniejów, pojawiła się myśl o skróceniu — zbyt ich zdaniem długiej — przerwy między konkursami. Zapobiegliwi poznaniacy szybko tę inicjatywę podchwycili i z co najmniej dwuletnim wyprzedzeniem ogłosili termin kolejnej rywalizacji o laury Wieniawskiego: październik 1981. Jak się wkrótce okazało, nie był to czas łaskawy dla tego typu spotkań. Niemal połowę kraju objęły strajki, zapowiedzi strajków, lub gotowość strajkowa. W sklepach, poza octem, nie było niczego. Jedynie duch narodu, od Sierpnia 80 ożywionego „Solidarnością”, nie upadał. Gospodarze konkursu mocno na to liczyli i rzeczywiście udało się im pokonać dziesiątki przeszkód. Do przećwiczonych w poprzednich latach obowiązków, doszły zupełnie nowe. Trzeba było zapewnić kandydatom, jurorom i gościom nie tylko dostatnie, lecz również spokojne warunki bytowania. Muzykom orkiestry — dodatkowe paczki z... wędlinami, personelowi obsługi — kartki na benzynę...
Gdy jednak ruszyła konkursowa machina — muzyka i kunszt młodych wirtuozów, szybko odwróciły uwagę od kłopotów dnia. Już sama inauguracja stała się wyjątkową ucztą. Jej sprawcą był Henryk Szeryng, który po prostu fenomenalnym wykonaniem Koncertów Bacha i Beethovena wprowadził nastrój wielkiego święta. Oblegany przez dziennikarzy, chętnie opowiadał o swych polskich korzeniach i na dowód ich — nigdy nie zmienionej pisowni nazwiska oraz o tym, jak nie ugiął się przed głosami odradzającymi mu podróż do kraju pogrążonego w kryzysie. A potem przez dwa tygodnie potrafił znakomicie panować nad gremium różnojęzycznych jurorów, w którym po raz pierwszy w Poznaniu zasiedli Wanda Wiłkomirska i Konstanty Andrzej Kulka. Po francusku, angielsku, niemiecku i oczywiście po polsku — apelował, wyjaśniał, przekonywał, by w maksymalnie obiektywny i sprawiedliwy sposób oceniano młodych. Na estradzie zaś dominowała aż piątka Japończyków. Poradzili sobie z najtrudniejszymi przeszkodami dwóch etapów. Nie skarżyli się, gdy w auli — zwłaszcza na jej zapleczu — doskwierał chłód, bo w kotłowni brakowało opału, albo w hotelu nagle gasło światło.W komplecie dotarli do finału i wzięli wszystkie pięć z sześciu nagród. Jedyny, brązowy medal zdobył Europejczyk — w dodatku nasz rodak!
Niestety bardzo szybko ucichły echa tego szczególnego konkursu. Tydzień później Sejm podjął „uchwałę w sprawie spokoju społecznego”. Za sześć tygodni — Polska była w stanie wojennym. Trwał on przez cały następny rok. W październiku 1982 r., pierwotnym terminie VIII Konkursu Wieniawskiego, ustawą o związkach zawodowych, zdelegalizowano „Solidarność”; ulice prawie wszystkich polskich miast ogarnęły autentyczne „niepokoje społeczne”. Nawet najpiękniejszą muzyką, najznakomitszych wirtuozów nie zdołanoby im zapobiec. Na następną skrzypcową ucztę czekano znów pięć lat. I na szczęście się doczekano!
źródło: R. Połczyński, Da Capo. 75 lat Międzynarodowych Konkursów im. Henryka Wieniawskiego
Przeczytaj o VIII Konkursie (PDF, 748 KB) >
Plakat ósmej edycji konkursu, proj. W. Schmidt.
JURY
Henryk Szeryng – Meksyk (przewodniczący)
Varujan Cozighian – Rumunia
André Gertler – Belgia
Jadwiga Kaliszewska – Polska
Emil Kamiłarow – Bułgaria
Oleg Krysa – ZSRR (wiceprzewodniczący)
Konstanty Andrzej Kulka – Polska
Wolfgang Marschner – RFN
Yfrah Neaman – Wielka Brytania
Gerard Poulet – Francja
Max Rostal – Szwajcaria (wiceprzewodniczący)
Manfred Scherzer – NRD
Zbigniew Szlezer – Polska
Roman Totenberg – USA
Yoshio Unno – Japonia
Wanda Wiłkomirska - Polska
LAUREACI
I nagroda: Keiko URUSHIHARA - Japonia
II nagroda: Elisa KAWAGUTI – Japonia
III nagroda: Aureli BŁASZCZOK - Polska
IV nagroda: Seiji KAGEYAMA – Japonia
V nagroda: Iwao FURUSAWA – Japonia
VI nagroda: Megumi SHIMANE – Japonia
Wyróżnienia:
Lenuta Atanasiu-Ciulei (Rumunia); Bartosz Bryła (Polska); Lothar Strauss (NRD); Magdalena Suchecka (Polska)
PROGRAM KONKURSU
ETAP I
1. J. S. Bach - I i II część jednej z sonat na skrzypce solo spośród następujących:
a-moll, g-moll, C-dur, względnie Chaconne z II Partity d-moll na skrzypce solo
2. H. Wieniawski - jeden z Kaprysów z op. 10 do wyboru spośród nr nr 2-7
3. N. Paganini - jeden z Kaprysów spośród następujących nr nr :1, 2, 4, 5 ,6 , 7, 10, 11, 12, 15, 17, 18, 23, 24
4. W. A. Mozart - I część jednego z koncertów* do wyboru spośród następujących: G-dur (KV 216), D-dur (KB 218),
A-dur (KV 219), D-dur (KV 271)
* (z towarzyszeniem fortepianu)
ETAP II
1. Jeden z utworów do wyboru spośród następujących:
-na skrzypce solo-
B. Bartok - Sonata (I część)
G. Bacewicz - Sonata (1958r.)
P. Hindemith - I Sonata, II Sonata
J. Martinon - V Sonatina
I. Petrić - Sonata (I nagroda na IV Międzynarodowym Konkursie Kompozytorskim im. H. Wieniawskiego, 1976r.)
-na skrzypce i fortepian-
G. Bacewicz - IV Sonata, V Sonata
S. Prokofiew - II Sonata D-dur
I. Strawiński - Duo Concertant
K. Szymanowski - Sonata
2. H. Wieniawski - jeden utwór do wyboru spośród następujących: Polonez D-dur op. 4, Polonez A-dur op. 21,
Fantazja na temat „Fausta” Gounoda op. 20, Scherzo- Tarantella op. 16
3. K. Szymanowski - jeden z Mitów z op. 30 lub „Romans” op. 23, względnie Le berceuse d’Aitacho Enia op. 52
4. Utwór dowolny na skrzypce solo z towarzyszeniem fortepianu do 15 min. (nie może to być część całości,
np. koncertu, sonaty lub suity)
ETAP III
Dwa koncerty z towarzyszeniem orkiestry do wyboru uczestnika, po jednym z grupy a) i z grupy b):
a) H. Wieniawski - Koncert fis-moll op. 14 lub Koncert d-moll op. 22
b) L. van Beethoven - Koncert D-dur op. 61
J. Brahms – Koncert D-dur op. 77
