X Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy
im. Henryka Wieniawskiego
Poznań, 9-23 XI 1991 r.



Zobacz film dokumentalny o konkursie:



Dziesiąty w historii i pierwszy w nowych czasach — z ich symbolem Lechem Wałęsą, prezydentem Rzeczpospolitej, który wzorem Ignacego Mościckiego w 1935 r., przyjął protektorat nad Konkursem Wieniawskiego 1991 i ufundował główną nagrodę. Ubiegała się o nią rekordowa ilość zgłoszonych kandydatów. Przyciągały nazwiska jurorów, znanych ze światowych estrad: Wandy Wiłkomirskiej, Konstantego Andrzeja Kulki, Romana Totenberga, Grigorija Żyslina... Zarazem był to ostatni — po 25 latach — konkurs Edmunda Grabkowskiego, który już przekazał swe stanowisko w godne ręce Zdzisława Dworzeckiego, lecz za wspólną zgodą zdecydował się jeszcze raz pokierować turniejem. I całe szczęście. Jego pomoc i doświadczenie okazały się bezcenne, kiedy na pięć tygodni przed inauguracją, Filharmonia została bez naczelnego dyrektora, a konkurs — bez dyrygenta! Połowę dramatycznego problemu rozwiązano błyskawicznie: awansem Z. Dworzeckiego (był wicedyrektorem Filharmonii) na fotel szefa. Z drugiego dylematu, znacznie trudniejszego, dosłownie w ostatniej chwili wyratował gospodarzy prof. Jerzy Katlewicz, godząc się przygotować i poprowadzić koncert otwarcia oraz towarzyszyć batutą finalistom konkursu. Wielki artysta uczynił to z poczucia odpowiedzialności za sprawę narodowej kultury, a pewnie i z reszty sympatii dla miasta, któremu dał kiedyś kilka pięknych sezonów swej pracy. Chociaż wszystko się wokół zmieniło, wrócił do wielu poznańskich przyjaciół i razem z nimi, z właściwym sobie zapałem, szybko wszedł w wir konkursowej atmosfery.

A tworzyły ją — z nowymi czasami — nowe zjawiska. Obok rządowych środków, z których dotąd głównie pokrywano koszty imprezy, powstała teraz możliwość pomocy finansowej samorządów oraz rzecz zgoła rewolucyjna: szansa wsparcia się prywatnymi darczyńcami i dobrodziejami. Skorzystano z niej skutecznie. Honorowy Komitet Sponsorów, złożony z właścicieli firm odradzającej się gospodarki rynkowej, rzeczywiście uniósł się honorem. Dzięki temu można było np. wzmocnić pulę wartościowych nagród pozaregulaminowych, zapłacić podróż wybitnemu soliście wieczoru inauguracyjnego, nakręcić film telewizyjny o Wieniawskim, wyprodukować spory nakład kaset (magnetofonowych i wideo) z jego muzyką, a także niezależnie od wydania dwóch płyt kompaktowych z historycznymi nagraniami laureatów, rejestrować cały obecny konkurs, po raz pierwszy na aparaturze cyfrowej, zapewne japońskiej produkcji.

Z tego kraju — „genialnych” mikroprocesorów i rozkwitu talentów muzycznych — znów przyjechała największa gromada skrzypków. Tylko Polacy wystawili jeszcze liczniejszą reprezentację do pojedynku na smyczki z Japończykami. Razem zdominowali X Konkurs, z którego niektóre relacje gazetowe — stylistyką i tytułami — śmiało mogły ukazywać się na kolumnach sportowych. Wygrał „polski tandem”. Organizatorzy w ciągu jednej nocy zdołali z odpowiednich kas wyłuskać dodatkowe pieniądze na dwie równorzędne pierwsze nagrody. Wszyscy cieszyli się zasłużonym sukcesem dwóch sympatycznych siedemnastolatków i ich nauczycieli z Łodzi i Poznania. A gdy opadły emocje, powróciły uporczywe pytania co bardziej wnikliwych obserwatorów zdarzenia: „cóż mamy czynić, by Konkurs Wieniawskiego był w dalszym ciągu międzynarodowy, a nie dwunarodowy, by jego świat przestał się wreszcie gwałtownie zmniejszać?”.

źródło: R. Połczyński, Da Capo. 75 lat Międzynarodowych Konkursów im. Henryka Wieniawskiego

Przeczytaj o X Konkursie (PDF, 748 KB) >   



Plakat dziesiątej edycji konkursu, proj. B. Szlabs.


JURY

Stanisław Wisłocki – Polska (przewodniczący)

Zenon Brzewski – Polska
Jens Ellerman – Niemcy
Giorgio Ferrari – Włochy
Michael Frischenschlager – Austria
Jadwiga Kaliszewska – Polska
Konstanty Andrzej Kulka – Polska
Robert Masters – Wielka Brytania
Igor Ozim – Słowenia
Eszter Perényi – Węgry
Zenon Płoszaj – Polska
Manfred Scherzer – Niemcy
Zoria Szichmurzajewa – Rosja
Roman Totenberg – USA
Yoshio Unno – Japonia
Wanda Wiłkomirska – Polska
Grigorij Żyslin – Rosja


Stanisław Wisłocki 1991.jpg 272.1 kB Zenon Brzewski 1991.jpg 207.82 kB Jens_Ellermann_1991.jpg 433.88 kB Giorgio Ferrari 1991.jpg 510.81 kB Jadwiga Kaliszewska 1986.jpg 267.45 kB Robert Masters 1991.jpg 651.37 kB Igor Ozim 1990.jpg 425.28 kB Roman Totenberg 1991.jpg 315.37 kB Yoshio Unno 1991.jpg 191.9 kB Grigorij_Zyslin 1991 fot. Sergo Kuruliszwili.jpg 341.05 kB


LAUREACI

I nagroda: Bartłomiej NIZIOŁ - Polska, Piotr PŁAWNER – Polska
II nagroda: Chie ABIKO – Japonia
III nagroda: Reiko SHIRAISHI – Japonia
IV nagroda: Monika JARECKA - Polska
V nagroda: Tomoko YOSHIMURA – Japonia

Wyróżnienia: 

Jarosław Żołnierczyk (Polska); Sebastian Gugała (Polska); Roland Orlik (Polska); Eijin Nimura (Japonia);
Ewa Pyrek (Polska); Erika Dobosiewicz (Polska)

Bartłomiej Nizioł (Polska) - I nagroda.jpg 40.83 kB Piotr Pławner_1991_katalog_konkursu.jpg 39.76 kB Piotr Pławner (Polska) - I nagroda.jpg 35.09 kB Chie Abiko (Japonia) - II nagroda.jpg 131.51 kB Reiko Shiraishi (Japonia) - III nagroda.jpg 233.28 kB Monika Jarecka (Polska) - V nagroda.jpg 212.34 kB Tomoko Yoshimura (Japonia) - VI nagroda.jpg 269.5 kB Jarosław Żołnierczyk (Polska) - wyróżnienie.jpg 47.32 kB Sebastian Gugała 1991 czarno-biale.jpg 110.6 kB Eijin_Nimura_1991_katalog.jpg 46.44 kB Ewa Pyrek 1991.jpg 299.67 kB Erika Dobosiewicz fot. katalog konkursu 1996.jpg 160.61 kB

PROGRAM KONKURSU


ETAP I

1. J. S. Bach - I i II część jednej z sonat na skrzypce solo spośród następujących:
g-moll, C-dur, względnie Chaconne z II Partity d-moll na skrzypce solo
2. H. Wieniawski - jeden z Kaprysów z op. 10 do wyboru spośród nr: 1, 2, 3, 4, 6, 7
3. N. Paganini - jeden z Kaprysów z op. 1 spośród następujących nr: 14, 16, 20, 22, 23
4. H. Wieniawski - Polonez D-dur op. 4 lub Polonez A-dur op. 21

ETAP II

1. H. Wieniawski - Scherzo Tarantella op. 16 (utwór obligatoryjny)
2. W. A. Mozart - I część jednego z koncertów*, do wyboru spośród następujących:
G-dur (KV 216), D-dur (KV 218), A-dur (KV 219), D-dur (KV 271a); * (z towarzyszeniem fortepianu)
3. K. Szymanowski - jeden z poematów „Mity” op. 30 lub „Romans” op. 23
4. Utwór dowolny o charakterze wirtuozowskim na skrzypce solo lub z towarzyszeniem fortepianu, do 20 minut
(nie może to być część całości, np. koncertu, sonaty lub fragment suity,
z wyjątkiem Sonaty solowej B. Bartoka, przy wyborze której obowiązuje wykonanie tylko I części)
Czas wykonania nie może przekroczyć 45 minut.

ETAP III

Jedna sonata na skrzypce i fortepian do wyboru spośród następujących:
G. Bacewicz - IV Sonata, V Sonata
B. Bartok - Sonata I, Sonata II
C. Debussy - Sonata
S. Prokofiew - Sonata f-moll op.80, Sonata D-dur op.94 bis
M. Ravel - Sonata
I. Strawiński - Duo Concertant
A. Szałowski - Suita
D. Szostakowicz - Sonata op.134
K. Szymanowski - Sonata op.9

ETAP IV

Dwa koncerty z towarzyszeniem orkiestry do wyboru uczestnika, po jednym z grupy a) i z grupy b):
a) H. Wieniawski - Koncert fis-moll op. 14 lub Koncert d-moll op. 22
b) L. van Beethoven - I cz. Koncertu D-dur op. 61 z kadencją H. Wieniawskiego
J. Brahms – I cz. Koncertu D-dur op. 77 z kadencją J. Joachima
K. Szymanowski - I Koncert skrzypcowy op. 35