Jesteś tutaj:  Aktualność - konkursy skrzypcowe / Hołd dla wybitnej skrzypaczki Ginette Neveu na paryskim cmentarzu Père Lachaise

Hołd dla wybitnej skrzypaczki Ginette Neveu na paryskim cmentarzu Père Lachaise



Fot. Ginette Neveu ok. 1935 roku. Kolekcja rodzinna Pierre'a Neveu.


70. rocznica tragicznej śmierci GINETTE NEVEU


28 października 1949 r. na portugalskiej wyspie São Miguel na Azorach rozbił się samolot Air France Lockheed Constellation, który wystartował z lotniska Orly w Paryżu. Na pokładzie było 48 osób. Wszyscy zginęli. Wśród ofiar była skrzypaczka Ginette Neveu, pierwsza w historii zwyciężczyni Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. Henryka Wieniawskiego i jej brat, pianista Jean Neveu, którzy właśnie mieli rozpocząć trasę koncertową w Stanach Zjednoczonych. Na zawsze pozostaną w pamięci muzycznego świata.

"[...] Zniknięcie Ginette Neveu pozbawia muzykę nie tylko niezrównanej interpretatorki – równej Francescatiemu, Menuhinowi, Kreislerowi – ale także mistrzyni, której nauczanie ukształtowałoby wiele generacji uczniów. Artystka ta, która właśnie ukończyła trzydzieści lat, która w wieku lat dwunastu zdobyła pierwszą nagrodę Konserwatorium, a mając lat piętnaście - główną nagrodę Międzynarodowego Konkursu im. Henryka Wieniawskiego w Warszawie, grała na skrzypcach jak żadna inna kobieta. Była także istotą o wielkiej intuicji, której intelektualna błyskotliwość zaskakiwała wszystkich [...]" 

René Delange, Diário de Notícias, Brazylia (1.12.1949), tłum. Katarzyna Kułagowska Silva
[28.10.2019]
Grób Ginette Neveu na Cmentarzy Pere-Lachaise w Paryżu. 28.10.2019 r.  / Fot. Iza Bauer-Confrere Grób Ginette Neveu na Cmentarzy Pere-Lachaise w Paryżu. Fot. Iza Bauer-Confrere. 28.10.2019 (2) Ginette Neveu z bratem Jeanem, z którym koncertowała w wielu krajach świata. Ostatnie zdjęcie Ginette Neveu, Jeana Neveu i boksera Marcela Cerdana zrobione tuż przed wylotem na paryskim lotnisku Orly. W rękach Cerdana - ukochane skrzypce Ginette.

_____________________________________________________

Fot. Iza Bauer-Confrere. 11.08.2019 r.


11 sierpnia 2019 roku, w stulecie urodzin wybitnej francuskiej skrzypaczki GINETTE NEVEU, tragicznie zmarłej w katastrofie lotniczej 28 października 1949 roku,
na cmentarzu Père Lachaise w Paryżu miała miejsce wzruszająca uroczystość.


Z inicjatywy Towarzystwa Muzycznego im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu oraz Izabeli Bauer-Confrere, reprezentującego tę instytucję muzykolog, przy grobie Ginette Neveu - niezapomnianej artystki, zwyciężczyni I Międzynarodowego Konkursu Skrzypcowego im. H. Wieniawskiego z 1935 r. - spotkali się, aby oddać jej należny hołd, muzycy z «TRIO PHAM»: skrzypek VINH PHAM (reprezentujący swego mistrza IVRY GITLISA), altowiolista i skrzypek ZUNG PHAM, wiolonczelistka MINH QUYEN PHAM oraz liczni melomani.

Obecny był również bratanek słynnej skrzypaczki, PIERRE NEVEU, który odczytał wzruszający tekst, wspominając swą «ukochaną i niezapomnianą ciocię» i cytując fragmenty psalmów, które starannie wybrał na tę uroczystość. Powiedział m.in.: «Zachowuję w pamięci Twój uśmiech, właściwą Tobie zaciętość w pracy, Twe poszukiwanie doskonałości, absolutu i Twą prostolinijność (…) I ten koncert w Salle Pleyel, osiem dni przed katastrofą, którego tytuł, przez Ciebie wybrany: «Concert d’adieu» (pożegnalny), był jak przeczucie i ostrzeżenie… Pamiętam jak dziś - miałem dziewięć i pół roku - gdy, na końcu koncertu, wbiegłem na estradę i rzuciłem się w Twe ramiona, tak ogromnie szczęśliwy z powodu tego, co interpretacją zagranych dzieł przekazałaś do głębi naszych wnętrz. Dziękuję Tobie za te wszystkie nagrania, tak rzadkie i wyjątkowe, które przywołują Twą duszę, zamieszkałą w skrzypcach.»

Na grobie spoczęły dwie tabliczki, upamiętniające rok 2019 jako podwójną rocznicę związaną z wielką skrzypaczką: stulecie jej urodzin i siedemdziesięciolecie tragicznej śmierci; jak również wieniec z pamiątkową szarfą, przysłany specjalnie na ten cel z Poznania. Na pierwszej z tabliczek, ufundowanej przez Towarzystwo Muzyczne im. H. Wieniawskiego, odnajdujemy zdjęcie Ginette Neveu z czasów I Konkursu, a na drugiej - reprodukcję jej portretu («Ginette Neveu w koncercie Sibeliusa») pędzla SANDRY BRUNETTI, włoskiej malarki, która darzyła sztukę skrzypaczki wyjątkowym sentymentem i poświęciła jej wystawę we Florencji w 2001 r.

Zabrzmiała muzyka Beethovena (z Allegretto «alla polacca»), Bacha, Masseneta, Ravela, Wieniawskiego, Cesara Espejo i Marii Theresii von Paradis, z sercem i oddaniem zagrana dla wybitnej artystki przez «TRIO PHAM».

Uroczystość uświetnił swą obecnością, reprezentując gród Przemysława, przebywający w Paryżu, doc. dr hab. Mariusz Pryliński, kierownik Kliniki Protetyki i Technologii Dentystycznej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.

Liczni przechodnie zatrzymali się przy grobie i w zadumie, słuchając muzyki, oddali hołd «legendzie skrzypiec».

W przeddzień, 10. sierpnia, w kościele Madeleine w Paryżu, koncert z serii «Musique et partimoine» (soliści: Vinh Pham - skrzypce i Cécile Besnard - sopran, oraz orkiestra «Les Violons de France») dedykowany został wielkiej skrzypaczce, a wspomnienie jej postaci wywołało spontaniczny aplauz licznie zgromadzonej publiczności.

Iza Bauer-Confrere



TRIO PHAM i Pierre Neveu. Fot. Iza Bauer-Confrere
Pamiątkowa tabliczka ufundowana przez Towarzystwo Muzyczne im. H. Wieniawskiego w Poznaniu. / fot. Iza Bauer-Confrere Zung PHAM, Vinh PHAM, Pierre NEVEU et Minh Quyên PHAM / fot. Iza Bauer-Confrere Zung Phan mocuje pamiątkowe zdjęcie. / fot. Iza Bauer-Confrere Dwie okolicznościowe tabliczki i wieniec na grobie Ginette Neveu. / fot. Iza Bauer-Confrere Pamiątkowa tabliczka ufundowana przez przyjaciółki malarki Sandry Brunetti. / fot. Iza Bauer-Confrere Grób Ginette Neveu na Cmentarzu Père Lachaise. / fot. Iza Bauer-Confrere Wieniec z pamiątkową szarfą. / fot. Iza Bauer-Confrere Pierre Neveu. / fot. Iza Bauer-Confrere TRIO PHAM  i Pierre Neveu. / fot. Iza Bauer-Confrere Pierre Neveu, doc. dr hab. Mariusz Prylinski, Iza Bauer-Confrere i Minh Quyên Pham. / fot. Vinh Pham Pierre Neveu, doc. dr hab. Mariusz Prylinski, Iza Bauer-Confrere i Minh Quyên Pham (2). / fot. Vinh Pham

Pierre Neveu, syn André Neveu, najstarszego brata Ginette Neveu - słowo wygłoszone podczas uroczystości uczczenia pamięci Ginette Neveu w setną rocznicę jej urodzin.


Droga Ginette,

Obchodzimy dziś uroczyście setną rocznicę Twych urodzin.
Dla mnie to tak, jakby to było dzisiaj - nie przestajesz rodzić się i odradzać.
Los chciał, abyś uleciała do nieba, mając zaledwie lat trzydzieści.
Zachowuję w pamięci Twój uśmiech, właściwą Tobie zaciętość w pracy,
Twe poszukiwanie doskonałości, absolutu i twą prostolinijność.

Opuściliście nas, z Twym bratem Jeanem (moim wujem i ojcem chrzestnym), ginąc w tym tragicznym wypadku i dając miejsce żałości nie do przezwyciężenia dla matki i najbliższych. I ten koncert w Salle Pleyel, osiem dni przed katastrofą, którego tytuł, przez Ciebie wybrany: «Concert d’adieu» (pożegnalny) był jak przeczucie i ostrzeżenie… Pamiętam jak dziś - miałem dziewięć i pół roku - gdy, na końcu koncertu wbiegłem na estradę i rzuciłem się w Twe ramiona, tak ogromnie szczęśliwy z powodu tego, co interpretacją zagranych dzieł przekazałaś do głębi naszych wnętrz.

Dziękuję Tobie za te wszystkie nagrania, tak rzadkie i wyjątkowe, które przywołują Twą duszę, zamieszkałą w skrzypcach.
Nigdy Cię nie zapomnimy… ofiarowałaś nam tak wiele, Ginette.

Dziś, 11 sierpnia 2019 roku, na Twym grobie spoczną dwie tabliczki ze zdjęciami, aby uczcić stulecie Twych urodzin i siedemdziesiątą rocznicę Twej tragicznej śmierci. Pierwsza ofiarowana jest przez Towarzystwo Muzyczne im. Henryka Wieniawskiego z Poznania, organizatora najstarszego konkursu skrzypcowego na świecie. Konkursu, którego pierwszą edycję wygrałaś w 1935 roku. Dziękuję Towarzystwu (także za ten piękny wieniec z okolicznościową szarfą), reprezentowanym tu przez Izabelę Bauer-Confrere, która wkłada ogromnie dużo energii, aby zebrać maksimum dokumentów w celu wydania książki opowiadającej Twą historię. Druga tabliczka ofiarowana jest przez przyjaciółki Sandry Brunetti, włoskiej malarki, zmarłej w 2017 roku. W 2001 roku, we Florencji, poświęciła ona wystawę Twej pamięci pt. «Omaggio a Ginette Neveu», prezentując wiele Twych portretów. Nazwała Cię «legendą skrzypiec» - często malowała słuchając Twych nagrań. Na tabliczce - jeden z nich: «Ginette Neveu w koncercie Sibeliusa». Dziękuję za ten gest, przybyły z Włoch, stolicy muzyki.

Dziękuję również muzykom, «Triu Pham», którzy towarzyszą nam tu, aby zagrać dla Ciebie te piękne karty muzyki, którą tak ukochałaś.

Dziękuję też obecnym przy grobie przypadkowym przechodniom, którzy zechcieli uhonorować Twą pamięć.

Szczęśliwy jestem, że w hołdzie dla pozostawionego przez Ciebie dziedzictwa, będzie miał miejsce II Międzynarodowy Konkurs Skrzypcowy w Avignonie (17, 18 i 19 października bieżącego roku, pierwszy miał miejsce w roku 2010), prawie siedemdziesiąt lat po Twej podróży z ziemi do nieba. Gorące podziękowania dla dyrektora konkursu Serge’a Tamisier'a, za tę inicjatywę. A ja będę tam dla Ciebie…

Cmentarz Père Lachaise, Paryż, 11 sierpnia 2019 roku.

Tłumaczenie: Iza Bauer-Confrere